.....................................................................

والدين و رفتارهاي جنسي فرزندان

سارا ناصر زاده
پژوهشگر ، روان درمانگر جنسي و مشاور زوجها
----------------------------------------------------------- • والدين و رفتارهاي جنسي فرزندان ^^^^^^^^^^^^^^^^^^^^
برنامه اين هفته مختص والدين است و به سئوالاتي که موجب نگراني بعضي از والدين شده است پاسخ داده مي شود. 1 : آيا ديدن فيلم هاي ماهواره که بعضي هايشان صحنه سکسي هم دارند در آينده بچه چه اثري دارد ؟ و از چه سني بايد به بچه آموزش جنسي داد ؟ فيلم هايي که صحنه جنسي دارند سه دسته هستند. يکي فيلم هاي داستان دار هستند که جزئي از داستان فيلم را رابطه جنسي يا صميمانه افراد تشکيل مي دهد. گروه بعدي فيلم هاي آموزشي هستند و گروه آخر فيلم هاي مستهجني هسنتد که صرفا با مقاصد تجاري ساخته مي شوند که خود اين فيلم ها هم دسته بندي هايي دارند. ديدن فيلم هايي از گروه اول يعني فيلم هايي که داستاني هستند اما صحنه هاي رومانتيک و جنسي دارند اگر در سن خيلي پايين نباشد مثلا در حد سن 15 سالگي حتي مي تواند از نظر عاطفي آموزنده باشد. چون رفتارها و روابط مختلف بين دو نفر را که نسبت به هم احساس عاطفي دارند و رابطه جنسي بين اين دو نفر را که توام با احترام و علاقه است نشان مي دهد.
فيلم هاي گروه دوم يا فيلمهاي آموزشي معمولا بايد پس از ديده شدن توسط فرد نوجوان با فردي که اطلاعات کافي دارد بحث شوند تا اگر نوجوان بعد از ديدن فيلم سئوالي دارد با توضيح يک بزرگتر قضيه برايش روشن شود و حد اين اطلاعات هم بايد بنابر سن بچه کنترل شده باشد.
مثلا براي يک نوجوان 15 ساله ديدن فيلم در مورد خود ارضايي ايرادي ندارد اما مثلا اگر اين نوجوان فيلمي ببيند که در آن روابط جنسي خيلي باز به نمايش گذاشته شده اند ممکن است به دنبال تجربه همچين رابطه اي برود. از طرفي هم او آموزش لازم را براي برقراري صحيح اين ارتباطات نديده و نمي داند چطور از خودش حفاظت کند و با چه کسي بايد اين رابطه را داشته باشد. بنابراين اکثرا رفتارهاي جنسي پرخطري را خواهد داشت. گروه سوم اين فيلم ها که به فيلم هاي پورنو يا مستهجن هم معروف هستند تنها به قصد تجاري ساخته مي شوند. فيلمهاي اين گروه مي توانند مخرب ترين اثر را روي نوجوان بگذارند براي اينکه در اين فيلمها معمولا آلت تناسلي و عملکرد آن را بطرز مبالغه آميزي نمايش مي دهند وهمچنين رفتارهايي که در اين فيلمها نشان داده مي شود اکثرا با تحقير يکي از طرفين همراه است نه با علاقه و احترام دو جانبه. در اين سن نوجوان معمولا هنوز در مرحله شناخت تغييرات بدنش و ساختن اعتماد به نفسش است بنابراين رويارويي با چنين اطلاعات مبالغه آميز و نادرستي مي تواند روي اعتماد به نفس او تا حدي اثر بگذارد که حتي از ايجاد رابطه طبيعي جنسي هم بترسند. مسائلي که بايد مواظبش بود صرفا صحنه هاي جنسي را در بر نمي گيرند و زبان و گفتاري که در فيلم استفاده مي شود مثلا حرفهاي رکيک و يا خشن در آن زده مي شود و يا صحنه هاي خشونتي که در فيلم ممکن است نمايش داده بشود هم مي توانند در روان فرد نوجوان اثر منفي پايايي بجا بگذارند. اين صحنه ها تنها در فيلم هاي ماهواره اي نيستند و متاسفانه درDVD ها و بازي هاي کامپيوتري و کتابها و مجلات هم راه خودشان را پيدا کرده اند. بنابراين بايد حواستان به اين منابع اطلاعاتي هم باشد. در جواب سئوال دوم ايشان که پرسيده بودند بهترين سن براي آموزش دادن مسائل جنسي به بچه کي هست، بايد گفت که بهترين کار اين است که از سنين پايين يعني از زماني که فرزندتان شروع به پرسيدن اولين سئوالهايش در مورد اندام هاي تناسلي اش مي کند صادقانه جوابش را بدهيد مثلا موقع شستنش در حمام اگر به آلتش اشاره کرد و پرسيد اين چيه؟ اسم واقعي آن را به او بگوييد. در سن 3 يا 4 سالگي که معمولا بچه ها براي بار اول شروع به پرسيدن اين سئوال ها مي کنند اصلا برايشان فرقي نمي کند که شما در مورد بيني و گوش صحبت مي کنيد يا آلت تناسلي پس همانجا بدون خجالت مي توانيد آموزش را شروع کنيد. اين کمک مي کند که بچه به شما اطمينان کند و بداند که جواب سئوال هايش را مي تواند از شما بگيرد و در طول زمان هم اگر چيزي را خواست بداند به شما مراجعه مي کند نه به اين منابع بعضا مخرب و يا دوستانش که معمولا در حد خودش معلومات دارند. اما اگر در چهره تان نشان بدهيد که از اين سئوال شوکه شده ايد مثلا لبتان را گاز بگيريد يا مثلا بگوييد بزرگ مي شوي مي فهمي و يا عيب است، زشت است و غيره و بعدها بچه از جاي ديگر اسم واقعي آن اندام را بشنود و يا ياد بگيرد در موارد ديگر هم به شما اطمينان نمي کند چون مي داند که براي شما راحت نيست در اين موارد با او صحبت کنيد. بنابراين مطمئن ترين سن براي شروع آموزش سلامتي جنسي به بچه زماني است که سئوال مي کند. براي بعضي بچه ها زودتر و براي بعضي ديگر اين سئوال ها ممکن است دير تر پيش بياد بنابراين نمي شود سن خاصي را به عنوان بهترين سن براي شروع آموزش جنسي اسم برد فقط مهم است که پاسخ را صادقانه به او ارائه کنيد. 2 : پسر 6 ساله من از هر فرصتي استفاده مي کند که کفش هاي پاشنه بلند من را بپوشد و از ايستادن و تماشاي خودش لذت مي برد. من خيلي نگرانم پسر من همجنسگرا است؟ بايد چه کار کنم؟ اينکه بچه لباس پدر و يا مادرش را بپوشد يا تقليد حرکات جنس مخالف را بکند به تنهايي دليل بر همجنس گرا بودن بچه نيست. اکثر بچه ها بخصوص در سنين پيش از دبستان که بيشتر در محيط خانواده هستند دوست دارند از والدي که با او احساس نزديکي بيشتري مي کنند تقليد کنند که به مرور زمان و بر اثر معاشرت هاي اجتماعي و شناخت بهتر از نقش خود در جامعه تغيير مي کند. هويت جنسي يک فرد معمولا زمان بلوغ تثبيت مي شود بنابراين اين بازي هاي بچه گانه نشانه هويت جنسيتي بچه نيست. فقط اين را بگويم که نبايد او را تنبيه کنيد و بايد بگذاريد که اين دوران به صورت طبيعي بگذرد. اما اگر تنبيهش کنيد ترس و تحقير ناشي از آن تنبيه با هويت جنسي او قاطي مي شود و بچه سردرگم مي شود که چرا يک بازي بچه گانه بايد به اين شدت مورد سرزنش قرار بگيرد. و اين مي تواند در آينده باعث مسکلات بغرنج جنسي بشود و درمان اين پيچيدگي ها بعضا زمان زيادي مي برد و گاهي اوقات هم درمان پذير نيست. بنابراين پوشيدن اين لباس ها صرفا تعيين کننده چيزي نيست اما عکس العمل ما است که مي تواند آن را تبديل به مشکل بکند.

3 : کتابهاي معتبر فارسي مربوط به دورن بلوغ و نحوه برخورد با آنها را معرفي کنيد. در مورد زمان بلوغ و تغييراتي که در اين زمان اتفاق مي افتد انجمن تنظيم خانواده ايران در تهران جزوه ها و کتابچه هاي بسيار مفيدي دارد. مي توانيد با انجمن تماس بگيريد و بپرسيد که چطور مي شود به منابعشان دسترسي پيدا کرد. تلفن تماس شان هست: 22223944 (021) و 22221479 (021). در ضمن اگر به کتاب فروشي مراجعه کنيد که جامع باشد مثلا شعبه هاي شهر کتاب که در نزديکي منزلتان هستند و نگاهي به عنوان کتابها بياندازيد با ورق زدن آنها و خواندن مقداري از مقدمه و توضيح پشت جلد ببينيد کدام مناسب شرايط خانوادگي شما هستند و با عقايد شما همخواني بيشتري دارند. کتابفروشي ها معمولا از نگارشهاي متخصصين روانشناسي در داخل کشور گرفته تا کتابهاي احکام مذهبي در دوران بلوغ و همينطور ترجمه کتابهاي مختلف دارند که بنابر ترجيح خودتان مي توانيد از آنها بهره ببريد. اما در نهايت هر منبعي را هم که مطالعه فرموديد فراموش نکنيد که فرزند شما منحصر به فرد است و بايد بر طبق شرايط متناسب خانوادگي خودتان اين معلومات را در مورد برخوردتان با او به کار ببريد.

4 : به عنوان يک پدر و مادر چه کار بايد کرد تا از آينده نوجوانانمان مطمئن باشيم؟ بايد بگويم که جواب صد در صد قطعي براي اين مسئله وجود ندارد چون بطور کلي هرکسي مي تواند يک راه را براي خودش داشته باشد. اما اگر از ديد پژوهشي بخواهيم مطرح کنيم که ميانگين افراد موفق در اين دوران چه باورها و رفتارهايي داشته اند بايد بگويم که افرادي که با پدر و مادر و يا يک فرد مشابه مثل پدر و يا مادربزرگ و غيره نزديک بوده اند يعني مي توانستند مشکلات خودشان را با آنها در ميان بگذارند.
حالا ممکن است لزوما آن مشکل حل نشده باشد اما همين که با يک بزرگتر مسئله را مطرح کرده اند به آنها احساس امنيت داده. در حقيقت بچه ها وقتي با کسي حرف مي زنند هم دنبال جواب نيستند فقط اينکه با يکي حرف زده باشند بدون اينکه مورد تحقير و يا سرزنش واقع شده باشند مهم است. اين بزرگترين نقش پدر و مادرها است. در مورد عوامل ديگر اينها موثر گزارش شده اند: افرادي که بطور مرتب به مدرسه رفته اند و با دوستان و معلم هاي خود رابطه مثبتي داشته اند. براي آينده شان هدف داشته اند يعني اگر ازآنها بپرسيد 5 سال و يا 10 سال از الان خودتان را کجا مي بينيد بتوانند پاسخ واقع گرايانه اي بدهند. بعد، فعاليت ورزشي و يا هنري را در کنار درس خود داشته اند که از آن طريق هم اوقات فراغتشان را پر کنند و هم بتوانند احساسات خود را ابزار کنند. نکته بعدي اين است که اينجور افراد اعتقادات معنوي و اخلاقي دارند. اين اعتقادات از اعتقادات مذهبي گرفته تا اعتقادات معنوي و اصول اخلاقي محکم مي توانند به هدفمند بودن فرد کمک بکنند و در ضمن بخاطر اينکه به يک اصولي پايبند هستند نه گفتن در برابر خواسته هاي پرخطر دوران نوجواني در بين اين افراد کم تر است و نوجوان با اطمينان بيشتري به سمت آينده درخشان تري هدايت مي شود. 5 : خانم دکتر شما سن آگاه کردن دختران رابراي شروع عادت ماهانه 9 - 10 بيان کرده بوديد اما من در مورد دخترم مطمئن نيستم که آمادگي اين صحبت ها را داشته باشد. در صورتي که او وارد سن 10 سالگي شده و علائم مختصري از تغيير حالات جسماني هم دارد. من کاملا احساس شما را درک مي کنم. اما اگر اجازه مي دهيد من در جواب سئوال شما مي خواهم ازتان يک سئوال بکنم و آن هم اين است که شما از کجا مي دانيد که فرزندتان آمادگي دارد يا نه؟ اين معمولا تصور ما است که فرزندمان هنوز کوچک است و آمادگي دريافت اين اطلاعات را ندارد. اما مي توانيد در موقعيتي بحث را باز کنيد و اشاره کنيد به تغييراتي که تا به حال داشته، لازم نيست حتما تغيير سينه ها را پيش بکشيد يا چيزي که شايد باعث شرمندگيش بشويد. مثلا بگوييد دخترم ديگر کم کم داري خانم مي شوي . ديگر قد کشيدي و کم کم تغييرات ديگر هم مي کني که يک خانم کامل بشوي و بتدريج برايش توضيح بدهيد که سينه هايش رشد مي کند، موهاي زير بغل و ناحيه عانه اش رشد مي کند و بعد عادت ماهانه را خيلي سبک برايش توضيح بدهيد. فقط در حدي که بداند همچين چيزي پيش مي آيد و شوکه نشود. مثلا اينکه يکي از نشانه هاي خانم شدن اين است که ماهي يکبار کمي خون از بدنت خارج مي شود. مي توانيد نوار بهداشتي را به او نشان بدهيد که بداند خون تمام وجودش را فرا نميگيرد و براي اين مسئله تمهيداتي شده است. اگر پرسيد چرا، فقط بگوييد براي اينکه خانم ها بايد با بچه ها يک فرقي داشته باشند و اين يکي از فرق هاي مهمشان است. توضيحات کامل تر باشد براي وقتي که اولين عادت ماهانه اش را تجربه کرد. مهم اين است که اين جنبه در ذهن بچه جا بيفتد که اين چيزي است که هر خانم طبيعي بايد تجربه کند و به آن افتخار کند چون نشان مي دهد که بزرگ شده است و لازم نيست تمام جزئيات را يکباره برايش باز کنيد.

...............................................................................................